Efemerofity na ziemiach polskich. Śladem migracji instrumentów muzycznych – wydawnictwo naukowe, dwujęzyczne (polsko-angielskie), ilustrowane (68 ilustracji i fotografii), liczące 116 stron, z dwujęzycznymi indeksami nazw osobowych (440 indeksów), nazw geograficznych (358 indeksów) i nazw instrumentów (198 indeksów), zawierające zbiór tekstów prezentowanych podczas Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej „Efemerofity na ziemiach polskich – śladem migracji instrumentów muzycznych”, pierwszej w historii szydłowieckiego muzeum konferencji naukowej, skoncentrowanej na ściśle instrumentologicznym problemie, w wymiarze merytorycznym realizowanej przez naukowców o największym dorobku w zakresie prezentowanego tematu.
Efemerofity to gatunki roślin obcego pochodzenia przybyłe przypadkowo na nowy obszar geograficzny, często przejściowo występujące we florze danego kraju. Niektórym gatunkom udaje się trwale zaaklimatyzować, w wyniku skrzyżowania z rodzimymi gatunkami tudzież wskutek ewolucji. Owi „botaniczni migranci” stali się inspiracją do rozważań tematu instrumentologicznego, który co prawda nie jest związany z naturą, lecz kulturą, ale przecież z naturą ma wiele wspólnego. Kultura zbudowana jest na naturze, wykorzystuje ją
i zmienia. Oba światy przenikają się wzajemnie, bywa też, że zmiany w ich obrębie zachodzą pod wpływem podobnych mechanizmów. Geografia występowania instrumentów muzycznych, miejsca ich występowania, migracje i powody tych migracji – to obszar dość płytko poznany i bazujący na hipotezach, stąd wart był głębszej naukowej analizy.
Beniamin Vogel poświęcił uwagę różnym aspektom wzajemnego przenikania się instrumentarium ludowego i profesjonalnego, na styku różnych regionów geograficznych, narodowych oraz jego podatności na wpływy zewnętrzne. Zbigniew J. Przerembski analizował efemeroficzność dud podhalańskich – jedynych w kraju instrumentów dudowych mających postać czterogłosową – w aspekcie ich cech organologicznych, czy historyczno-geograficznych i enigmatyczności ich pochodzenia. Piotr Dahlig dokonał przeglądu instrumentarium muzycznego w aspektach geograficzno-społecznym, zwracając uwagę na efemeryczność, jako na pojęcie względne przestrzennie i doceniając rozważania na temat efemeroficzności instrumentów, trafnie poszerzając myślenie o świecie instrumentów muzycznych. Ewa Dahlig-Turek odniosła się do problemu interkulturowości instrumentów skrzypcowych w tradycyjnej kulturze muzycznej na ziemiach polskich. Tomasz Nowak poświęcił uwagę heligonkom – marginalnie zauważanym w polskiej literaturze muzykologicznej, popularnym w dawnych wsiach galicyjskich. Aneta Oborny zwróciła uwagę na efemeroficzność instrumentów muzycznych w zbiorach muzealnych, które jako muzealia, zyskując status dobra narodowego, dostają nowe, często dużo bogatsze życie. Migrując w wymiarze wizualnym, audialnym, ukazują swój nieznany wcześniej potencjał, żyjąc na różnych płaszczyznach: badawczo-naukowej, artystycznej czy społecznej.
