Muzeum Regionalne w Opocznie oraz Muzeum Ludowych Instrumentów Muzycznych w Szydłowcu zapraszają do zwiedzania nowej wystawy czasowej „Motywy floralne i zoomorficzne w ludowym instrumentarium muzycznym”
Motywy roślinne i zwierzęce są bardzo często wykorzystywane w elementach zdobniczych instrumentów a narzędziom muzycznym wprost nadaje się ich formę.
Na wystawie prezentowana jest bogata kolekcja instrumentów do dziś używanych w kapelach i zespołach muzycznych w całej Europie. Z grupy instrumentów strunowych, typowych i wyjątkowych w polskiej muzyce ludowej, prezentowane są skrzypce z lwią główką nieznanego twórcy, skrzypce wykonane przez Stefana Witka z Rzepiennika Biskupiego k. Tarnowa z główką w kształcie węża, złóbcoki Stanisława Gracy z Poronina (małopolskie) oraz cymbały rzeszowskie Bronisława Pikuły z Czerc k/Przeworska (podkarpackie).Instrumenty europejskie, obecnie nieco rzadziej używane, to gitarolutnia z rozetą w kształcie róży, niemieckie cytry koncertowe z namalowanymi ornamentami roślinnymi oraz przedstawiającymi pawie, mandolina typu portugalskiego produkcji włoskiej z inkrustowanym motywem przedstawiającym motyle.
Jako przykłady typowych polskich instrumentów ludowych można obejrzeć m. in. harmonie wyprodukowane w przedwojennych firmach: „trzyrzędówkę” ręczną Franciszka Mejera z Warszawy i M. Wełny z Łodzi, harmonię pedałową Władysława Leonhardta z Warszawy ozdobione intarsjowanym i rzeźbionym motywem kwiatowym. Ciekawostkę stanowią instrumenty mechaniczne – niemieckie pozytywki płytowe typu „Symphonion” i „Polyphon” z końca XIX wieku. Znalazły się one obok harmonii, gdyż w obydwu typach instrumentów źródłem dźwięku jest metalowy „języczek”, wprawiany w drganie mechanicznie lub poprzez ruch powietrza. Instrumenty typowe dla Wielkopolski reprezentują dzieła najlepszych twórców z tego regionu: kozioł weselny „biały” Andrzeja Mendlewskiego z Poznania, dudy wielkopolskie typu bukowsko – kościańskiego wykonane przez Tomasza Kicińskiego z Bukówca Górnego oraz sierszeńki jednopęcherzowe autorstwa Czesława Prządki ze Zbąszynia. Ciekawostkę stanowią instrumenty dęte, które zgromadzone obok siebie mogą być przykładem ewolucji tego typu instrumentów: od piszczałki z kości, gwizdka z drewna o kształcie ptaka, poprzez rogi sygnalizacyjne do profesjonalnej trąbki skrzydłówki.
Znaczną część ekspozycji stanowią gliniane gwizdki zgromadzone w szydłowieckim Muzeum w latach 1979 – 2005, przedstawiające zwierzęta domowe i leśne oraz postacie ludzkie, takie jak: jeździec na koniu, baba z kurką czy lajkonik. Twórcami eksponowanych narzędzi muzycznych są: Władysława Prucnal i Andrzej Ruta z Medyni Głogowskiej (podkarpackie), Anna i Rajmund Kicmanowie z Karczewa (mazowieckie), Roman Romańczyk z Krakowa, Marian Romańczyk i Małgorzata Gabryel z Żywca (śląskie), oraz Henryk Rokita z Rędocina (świętokrzyskie). Twórcami prezentowanych okaryn o bardzo ciekawych kształtach i zdobieniach są: Kazimierz Nowak z Czechowic-Dziedzic (śląskie) i Klementyna Kot z Warszawy.
