Po 40 latach od otwarcia pierwszej ekspozycji w zamkowych komnatach Muzeum Ludowych Instrumentów Muzycznych w Szydłowcu otworzyło nowy etap swojej działalności, ukazując się w nowej odsłonie, w nowej jakości –  tak technicznej, estetycznej jaki i merytorycznej. Podczas uroczystości jubileuszowych 26 października 2015 roku otwarte zostały nowe ekspozycje stałe „Instrumenty…- zobaczyć i usłyszeć tradycję” oraz wystawa czasowa „Zobaczyć muzykę źródeł. Muzyka i instrumenty ludowe w malarstwie polskim” – wystawy objęte patronatem Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Marszałka Województwa Mazowieckiego.

Zebranych gości przywitał Wiwat w wykonaniu kapeli koźlarskiej Jana Prządki ze Zbąszynia. Wyświetlony podczas uroczystości film, przedstawiał zakres i rozmach zrealizowanego projektu pt „Instrumenty… – zobaczyć i usłyszeć tradycję – zwiększenie walorów estetyczno-edukacyjnych oraz poprawa funkcjonalności Muzeum Ludowych Instrumentów Muzycznych w Szydłowcu poprzez modernizację przestrzeni ekspozycyjno-magazynowych Muzeum Ludowych Instrumentów Muzycznych w Szydłowcu” dofinansowanego z Funduszy Europejskich oraz z budżetu Województwa Mazowieckiego. W  ramach projektu – poza realizacją wystaw stałych, Muzeum m.in. wyposażyło salę wystaw czasowych w liczne ekspozytory, magazyny zbiorów  w specjalistyczny sprzęt do przechowywania zbiorów, dokonało zmian w obrębie muzealnej elektroniki, zakupiło multimedia i nawilżacze oraz inne narzędzia niezbędne w codziennej pracy muzealnika, dokonało szeregu działań o charakterze promocyjnym, w tym działań wydawniczych.

Były podziękowania, gratulacje i życzenia. Wyrazy podziwu i uznania złożyli między innymi: Zbigniew Gołąbek (Przewodniczący Komisji Edukacji, Nauki i Szkolnictwa Wyższego i Radny Sejmiku Województwa Mazowieckiego ) i Włodzimierz Górlicki (Starosta Szydłowiecki), który podkreślił owocną współpracę jaka ma miejsce pomiędzy Muzeum a Powiatem Szydłowieckim. Dyrektor  Muzeum, dr Aneta Oborny  otrzymała także wyrazy uznania oraz pamiątkową statuetkę od włodarzy Miasta i Gminy Szydłowca – Burmistrza Artura Ludwa oraz Przewodniczącego Rady Miejskiej Marka Koniarczyka. Serdeczne życzenia i gratulacje złożył także Andrzej Jarzyński (były Burmistrz Szydłowca) oraz nieoficjalnie szereg przedstawicieli instytucji oraz osób prywatnych.

W dalszej części jubileuszowego spotkania goście mogli zobaczyć i usłyszeć tradycję na wystawach stałych, które ukazują polskie ludowe instrumentarium w interdyscyplinarnym otoczeniu oryginalnych obrazów i fotogramów prezentujących rysunki, grafiki oraz archiwalne zdjęcia. Instrumenty zaprezentowane są w dwóch segmentach: w zarysach czterech podstawowych grup, respektowanego do chwili obecnej podziału wg Hornbostla i Sachsa (idiofony, membranofony, chordofony, aerofony), a także w układzie kapel reprezentujących różne regiony polski. Są wyborem z najliczniejszego zbioru polskich ludowych instrumentów, będącego w posiadaniu szydłowieckiego muzeum. Na wystawie czasowej licznie przybyli goście mogli zobaczyć muzykę źródeł. W Komnacie Rycerskiej szydłowieckie Muzeum zgromadziło wiele wybitnych dzieł polskich mistrzów pędzla działających w ostatnich dwóch wiekach, dzieł inspirowanych muzyką i ludowym instrumentarium muzycznym, m.in. obrazy Franciszka Kostrzewskiego, Jana Matejki, Wojciecha Gersona, Jacka Malczewskiego, Zofii Stryjeńskiej czy Tadeusza Makowskiego (na czele z jedną z ikon malarstwa polskiego XX wieku – Kapelą dziecięcą). Prezentowane na ekspozycji dzieła podkreślają rangę muzyki w życiu ludzi z minionych epok, łącza instrumenty z historią obyczaju, opowiadają o funkcji, jaką spełniały w życiu ludu, pokazują także instrumenty postrzegane przez artystów jako magiczne artefakty łączące świat metafizyczny ze światem realnym.

Uroczystości uświetnił koncert „Orkiestry Czasu Zarazy” –  nietypowego kwintetu pod kierownictwem Pawła Iwaszkiewicza. Zespół wykonał repertuar, będący rekonstrukcją muzyki polskiej karczmy początku XVIII wieku, dokonanej na podstawie zapisków Georga Philippa Telemanna, odkrytych w 1987 w Bibliotece Uniwersyteckiej w Rostocku –  tańce polskie będące plonem chwil spędzonych przez kompozytora w przydrożnych polskich karczmach. Zgodnie z opisem Telemanna kapela wykonała utwory w instrumentalnym składzie: dudy, skrzypce, puzon, basy i regał; muzycy klasyczni grali wspólnie z muzykami tradycyjnymi.

Następnie popisowe utwory wykonywały dwie kapele tradycyjne – Jana Fokta z Jagodnego oraz Jana Prządki ze Zbąszynia. Przy wtórze muzyki ludowej dyrektor Aneta Obory pokroiła jubileuszowy tort, który był słodkim akcentem na zakończenie tego ważnego i wyjątkowego dnia w dziejach Muzeum Ludowych Instrumentów Muzycznych w Szydłowcu.