Tłumy gości witały zamkowe komnaty Muzeum Ludowych Instrumentów Muzycznych w Szydłowcu 26 października 2015 roku, na uroczystości otwarcia ekspozycji stałych przygotowanych w nowej aranżacji i według nowego scenariusza oraz wystawy czasowej Zobaczyć muzykę źródeł. Muzyka i ludowe instrumenty muzyczne w malarstwie polskim, uświetniających Jubileusz 40-lecia instytucji.
W ramach wystawy czasowej udostępniono zwiedzającym blisko 50 obrazów z 15 muzeów w Polsce, autorstwa m.in.Franciszka Kostrzewskiego, Wojciecha Gersona, Jana Matejki, Jacka Malczewskiego, Vlastimila Hofmana, Teodora Axentowicza, Tadeusza Makowskiego, Zofii Stryjeńskiej, Włodzimierza Skoczylasa i wielu innych, wybitnych malarzy polskich. Prezentowane na ekspozycji obrazy inspirowane muzyką i ludowymi instrumentami wspaniale reprezentują dorobek rodzimego malarstwa XIX i XX wieku, ukazując więź między dwiema dziedzinami sztuki, muzyką i malarstwem i dowodząc, jak często emocje wyzwalane muzyką inspirowały mistrzów pędzla.
Zbiór obrazów wybranych na potrzeby wystawy stanowi ciekawy kontrapunkt ekspozycji stałych Muzeum Ludowych Instrumentów Muzycznych – ukazujących polskie ludowe instrumenty w otoczeniu oryginalnych obrazów oraz fotogramów, podnoszących ich wartość estetyczną i edukacyjną – a zarazem rozwinięcie ich interdyscyplinarności. Dla wielu współczesnych lira, dudy czy basy to „niemy” przedmiot, eksponat, relikt przeszłości. Dzięki polskiemu malarstwu można spojrzeć na instrumenty ludowe jak na niezwykłe dopełnienie dawnej codzienności, na atrybut towarzyszący pracy, spotkaniom, życiu rodzinnemu, chwilom zadumy, zabawom i uroczystościom.
Otwarcie wystawy czasowej i nowych ekspozycji stałych zostało uświetnione między innymi koncertem „Orkiestry Czasu Zarazy”, kwintetu pod kierownictwem Pawła Iwaszkiewicza. Zespół wykonał zachowane polskie utwory Georga Philippa Telemanna i melodie grane w XVIII-wiecznych polskich karczmach, z zastosowaniem tradycyjnych instrumentów, w tym dud, skrzypiec i basów. W trakcie uroczystości przygrywały również kapele: koźlarska Jana Prządki ze Zbąszynia i harmonisty Jana Fokta z Jagodnego.
Tłumnie zgromadzona publiczność mogła zobaczyć oryginały płócien znanych z wielu publikacji: obraz Tadeusza Makowskiego Kapela dziecięca, Jacka Malczewskiego m.in. Dwie postacie (Satyr), Madonna i dzieci, Satyr i modelka, Kobieta z faunem (Pokusa) i wiele innych znanych dzieł mistrzów malarstwa polskiego z ostatnich dwustu lat.
Wystawie towarzyszy wydany drukiem katalog obrazów. Autorką katalogu, i scenariusza wystawy, jest dyrektor placówki, pani dr Aneta Oborny. Wystawa „Zobaczyć muzykę źródeł. Muzyka i ludowe instrumenty muzyczne w malarstwie polskim” została zrealizowana dzięki dofinansowaniu ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz z budżetu Samorządu Województwa Mazowieckiego i życzliwości wielu muzeów polskich. Honorowy patronat nad wystawą, a także nad otwarciem nowej ekspozycji, objęli Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego prof. Małgorzata Omilanowska oraz Marszałek Województwa Mazowieckiego Adam Struzik.
