Rozstrzygnięta XIII edycja konkursu była dla Muzeum Ludowych Instrumentów Muzycznych w Szydłowcu wyjątkowo udaną. Zwycięska okazała się wystawa czasowa pt. „Sobiescy – zachowane w dźwiękach”, a także publikacja multimedialna o tym samym tytule – dwa ważne działania wchodzące w skład większego projektu realizowanego przez Muzeum w roku 2018 z środków Samorządu Województwa Mazowieckiego. Gala laureatów odbyła się w Mazowieckim Centrum Sztuki Współczesnej „Elektrownia”.

 

W konkursie „Mazowieckie Zdarzenia Muzealne – Wierzba” organizowanym rokrocznie od 2007 roku przez Samorząd Województwa Mazowieckiego, szydłowiecka placówka uczestniczyła ośmiokrotnie (lata: 2007, 2012, 2013, 2015, 2016, 2017, 2018, 2019) za każdym razem będąc jego laureatem i otrzymując w sumie 11 nagród –  10 nagród  to żniwo ostatnich kilku lat. W tegorocznej edycji konkurencja do laurów była bardzo duża – na konkurs wpłynęło w sumie 110 zgłoszeń z kilkudziesięciu muzeów mających swoją siedzibę na Mazowszu. Wśród uczestników konkursu, podobnie jak i w kilku poprzednich latach, znalazły się m.in.: Muzeum Narodowe w Warszawie, Zamek Królewski w Warszawie, Muzeum Łazienki Królewskie, Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie, Narodowy Instytut Fryderyka Chopina – Muzeum Fryderyka Chopina czy Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN, wśród muzeów Samorządu Mazowsza, m.in.  Państwowe Muzeum Archeologiczne w Warszawie, Państwowe Muzeum Etnograficzne w Warszawie, Muzeum im. J. Malczewskiego w Radomiu.

W pierwszej edycji konkursu (2007) Muzeum Ludowych Instrumentów Muzycznych w Szydłowcu otrzymało wyróżnienie w kategorii  „najciekawsza wystawa zorganizowana przez placówkę muzealną na Mazowszu” za wystawę o powstaniu styczniowym na ziemi szydłowieckiej. Od 2012 roku, w kolejnych latach Muzeum było nagradzane za wystawy, tzw. „projekty otwarte” i wydawnictwa.  Szczególne sukcesy to: m.in. I miejsce w kategorii na najlepszy muzealny projekt otwarty za „V Ogólnopolski konkurs na budowę ludowych instrumentów muzycznych” (2017), drugie miejsca za wystawy czasowe: „Zobaczyć muzykę źródeł. Muzyka i ludowe instrumenty muzyczne w malarstwie polskim” (2016), „Ludowe stradivariusy” (2018), trzecia nagroda za wystawę „Harmonie – gra cały świat” (2013) i roku bieżącym – dwie pierwsze nagrody.

Nagrodzona wystawa „Sobiescy-zachowane w dźwiękach”, przygotowana z okazji jubileuszu 50-lecia szydłowieckiego muzeum, dedykowana jest wybitnym etnomuzykologom Jadwidze z Pietruszyńskich Sobieskiej i Marianowi Sobieskiemu. Wystawa porusza ogół zagadnień związanych z działalnością małżeństwa Sobieskich – inicjatorów, organizatorów i współrealizatorów Ogólnopolskiej Akcji Zbierania Polskiego Folkloru Muzycznego (1950-54). Podkreśla trudną do przecenienia wartość ich pracy dla badań polskiego folkloru muzycznego. Jadwiga i Marian Sobiescy w swej długoletniej pracy naukowej zebrali i udokumentowali dziedzictwo narodowe w formie materialnej (instrumenty muzyczne) oraz niematerialnej (nagrania fonograficzne). Zgromadzona przez nich cenna kolekcja instrumentów tradycyjnych od 2014 roku znajduje się w zbiorach szydłowieckiego muzeum. Warto także nadmienić, że tematyka wystawy jubileuszowej jest swoistym uhonorowaniem przez Muzeum Ludowych Instrumentów Muzycznych pani Jadwigi Sobieskiej, która miała duże zasługi dla powstania naszego muzeum – sprawowała funkcję konsultanta naukowego na etapie organizacji placówki.

Wystawa objęta została patronatem honorowym Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego prof. dr hab. Piotra Glińskiego oraz Marszałka Województwa Mazowieckiego Adama Struzika.

Autorem koncepcji całości projektu jest dr Aneta I. Oborny – dyrektor Muzeum Ludowych Instrumentów Muzycznych w Szydłowcu. Kuratorem wystawy i autorem scenariusza jest Kierownik Działu Zbiorów Historycznych i Sztuki pani Monika Sadura, autorem aranżacji plastyczniej Pracownia Projektowa Marta Majewska z Kielc.

Swoistym podsumowaniem prac nad projektem jest nagrodzona w konkursie publikacja multimedialna pt. Sobiescy- zachowane w dźwiękach pod redakcją dr Anety I. Oborny. Jest to pierwsza publikacja w muzealnictwie polskim poświęcona wspomnianym w tytule wybitnym etnomuzykologom, będąca kompleksowym źródłem wiedzy o życiu i pracy badawczej Sobieskich. Przedstawia m.in. treści biograficzne, szczegółową dokumentację prac przy zbieraniu źródeł fonograficznych oraz bogaty zasób unikatowych zdjęć. Wyjątkowym osiągnięciem Państwa Sobieskich, opisanym obszernie w publikacji, była zainicjowana i zorganizowana przez nich w latach 1950-1954 ogólnopolska Akcja Zbierania Folkloru Muzycznego, której głównym celem było dotarcie do najstarszych informatorów i muzykantów, by zarejestrować ich unikalny śpiew, grę, czy opowieści. Akcja ta zakończona została dużym sukcesem, w jej realizację zaangażowano 300 osób, a w efekcie zebrano 41 000 utworów na 2000 taśm. Dzisiaj zbiory te znajdują się w Instytucie Sztuki Polskiej Akademii Nauk – instytucji, która była ważnym partnerem w realizacji całego projektu poświęconego Sobieskim.

Autorami tekstów zawartych w publikacji są specjaliści: kierownik działu Zbiorów Fonograficznych w Instytucie Sztuki PAN  dr Jacek Jackowski, dyrektor Muzeum Ludowych Instrumentów Muzycznych dr Aneta I. Oborny oraz pracownicy muzeum: Monika Sadura, Karolina Anna Pawłowska. Wydawnictwo ubogacone jest także dwoma nośnikami cyfrowymi: płytą CD zawierającą nagrania archiwalne ze Zbiorów Fonograficznych Instytutu Sztuki PAN oraz płytą DVD z filmem dokumentalnym pt. „Melodie, które nie zginą” produkcji Wytwórni Filmów Oświatowych w Łodzi, która przedstawia pracę w terenie małżeństwa Sobieskich. Niebagatelnym atutem publikacji jest sposób jej wydania, w formie eleganckiego albumu wydanego na papierze kredowym. Album przygotowany został w formule polsko-angielskiej.

Warto przypomnieć, iż nie jest to pierwsza nagroda dla wydawnictwa „Sobiescy – zachowane w dźwiękach”. W maju bieżącego roku zostało ono uhonorowane Nagrodą Specjalną Polskiego Radia w konkursie  „Fonogram Źródeł,” organizowanym w ramach XX Festiwalu Folkowego Polskiego Radia „Nowa Tradycja”.

Serdecznie zapraszamy do Muzeum Ludowych Instrumentów Muzycznych celem zwiedzania nagrodzonej wystawy! Zakup wydawnictwa możliwy jest w kasie Muzeum bądź online pod adresem: https://muzeuminstrumentow.pl/wydawnictwa/

Projekt „Sobiescy-zachowane w dźwiękach” realizowany ze środków Samorządu Województwa Mazowieckiego

we współpracy z Instytutem Sztuki Polskiej Akademii Nauk w Warszawie oraz:

Instytutem Muzykologii Uniwersytetu Warszawskiego

Muzeum Narodowym w Poznaniu / Muzeum Instrumentów Muzycznych w Poznaniu

Narodowym Muzeum Techniki w Warszawie

Muzeum Okręgowym im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy

Wytwórnią Filmów Oświatowych w Łodzi

Rodziną Jadwigi i Mariana Sobieskich