40 lat temu odbył się I Ogólnopolski Konkursu na Budowę Ludowych Instrumentów Muzycznych
16 maja 2025 roku minęło 40 lat od rozstrzygnięcia I Ogólnopolskiego Konkursu na Budowę Ludowych Instrumentów Muzycznych (OKBLIM).
Konkurs został zorganizowany przez Muzeum Ludowych Instrumentów Muzycznych w Szydłowcu z okazji 170. rocznicy urodzin Oskara Kolberga.
Współorganizatorami wydarzenia byli:
- Wydział Kultury i Sztuki Urzędu Wojewódzkiego w Radomiu
- Stowarzyszenie Twórców Ludowych w Lublinie
- Centralny Związek Spółdzielni Rękodzieła Ludowego i Artystycznego „Cepelia” w Warszawie
- Centralny Ośrodek Metodyki Upowszechniania Kultury w Warszawie.
Patronat nad konkursem objęli:
- Ministerstwo Kultury i Sztuki
- Departament Bibliotek, Domów Kultury i Działalności Społeczno-Kulturalnej
- Zarząd Muzeów i Ochrony Zabytków.
Do I Ogólnopolskiego Konkursu na Budowę Ludowych Instrumentów Muzycznych zgłoszono 188 instrumentów wykonanych przez 39 twórców z osiemnastu województw.
Laureaci I Ogólnopolskiego Konkursu na Budowę Ludowych Instrumentów Muzycznych
W wyniku prac komisji konkursowej w I Ogólnopolskim Konkursie na Budowę Ludowych Instrumentów przyznano 33 nagrody i wyróżnienia.
- w kategorii skrzypiec
- I nagrodę przyznano Wiktorowi Szwedowi z Pewli Małej
- II i III nagrody nie przyznano
- w kategorii mazanek
- II nagrodę przyznano Andrzejowi Mendlewskiemu z Poznania
- I i III nagrody nie przyznano
- w kategorii złóbcoków
- III nagrodę przyznano Stanisławowi Gracy z Poronina
- I i II nagrody nie przyznano
- w kategorii cymbałów
- I nagrodę przyznano Janowi Hołubowskiemu z Braniewa
- II nagrody nie przyznano
- III nagrodę przyznano Janowi Rydzikowi z Nowego Grodziska
- w kategorii harmonii
- II nagrodę przyznano Ignacemu Mielnickiemu z Ostrołęki
- I i III nagrody nie przyznano
- w kategorii dud żywieckich
- II nagrodę przyznano Feliksowi Jankowskiemu z Żywca
- I i III nagrody nie przyznano
- w kategorii gajd śląskich
- II nagrodę przyznano Antoniemu Krężelokowi z Koniakowa
- I i III nagrody nie przyznano

- w kategorii dud wielkopolskich
- III nagrodę przyznano Andrzejowi Mendlewskiemu z Poznania
- I i II nagrody nie przyznano
- w kategorii kozłów lubuskich
- I nagrodę przyznano Czesławowi Prządce ze Zbąszynia
- drugiej nagrody nie przyznano
- w kategorii kozłów lubuskich
- III nagrodę przyznano Florianowi Modrzykowi z Mosiny
- w kategorii kozłów lubuskich
- wyróżnienie przyznano Andrzejowi Mendlewskiemu z Poznania
- w kategorii sierszeniek
- I nagrody nie przyznano
- II nagrodę przyznano Czesławowi Prządce ze Zbąszynia
- III nagrodę przyznano Florianowi Modrzykowi z Mosiny
- w kategorii aerofonów ustnikowych
- II nagrodę przyznano Bolesławowi Trzmielowi z Zakopanego
- I i III nagrody nie przyznano
- wyróżnienie ze względu na walory dźwiękowe przyznano Kazimierzowi Łempickiemu z Łempicy

- w kategorii instrumentów ceramicznych
- I nagrodę przyznano Marianowi Romańczykowi z Żywca
- II nagrodę przyznano Stanisławowi Seweryńskiemu z Odrowąża
- III nagrodę przyznano Henrykowi Rokicie z Rędocina.
- w kategorii piszczałek
- I nagrodę przyznano Marcinowi Małkowi z Jastkowic
- II nagrodę przyznano Franciszkowi Szczotce z Kiszyc
- II nagrodę przyznano Augustowi Piesze z Pewli Wielkiej
- trzeciej nagrody nie przyznano
- w kategorii piszczałek stroikowych
- wyróżnienie specjalne przyznano Ryszardowi Bielowi z Wieprza k. Żywca
- wyróżnienie specjalne przyznano Kazimierzowi Nowakowi z Czechowic-Dziedzic
- w kategorii membranofonów
- wyróżnienie specjalne przyznano Stanisławowi Mytczakowi ze Święcan
- w kategorii idiofonów
- III nagrodę przyznano Janowi Ligasowi z oś. Ligasy
- I i II nagrody nie przyznano
- nagrodę indywidualną przyznano za zestaw instrumentów z Regionu Kaszubskiego Mieczysławowi Mielewczykowi z Kartuz
- wyróżnienia przyznano:
- Władysławowi Mentelowi za skrzypce
- Franciszkowi Rosickiemu za skrzypce
- Władysławowi Grzeszczykowi za skrzypce
- Władysławowi Kucharskiemu za skrzypce
- Janowi Czernikowi za złóbcoki
Wystawa pokonkursowa
Elementem podsumowującym I Ogólnopolski Konkurs na Budowę Ludowych Instrumentów była wystawa czasowa prezentująca nagrodzone instrumenty. Przygotowanie ekspozycji wymagało zdemontowania części wystawy stałej z instrumentami z Kielecczyzny, której nigdy już nie przywrócono. Wystawę otwarto 29 listopada 1985 roku.

Nagrodzone prace
Cześć prac nagrodzonych w I Ogólnopolskim Konkursie na Budowę Ludowych Instrumentów Muzycznych wzbogaciła kolekcję Muzeum Ludowych Instrumentów Muzycznych w Szydłowcu.
Efekty
I Ogólnopolski Konkurs na Budowę Ludowych Instrumentów pozwolił na zidentyfikowanie nieznanych wcześniej budowniczych i w znaczący sposób wpłyną na powiększenie kolekcji muzeum. Jednocześnie zainicjował w muzeum działania wystawiennicze o charakterze czasowym.
Wybrana formuła – rywalizacja konkursowa połączona z publikacją informacji o twórcach i ich pracach oraz przygotowaniem wystawy pokonkursowej – okazała się skutecznym narzędziem w aktywizowaniu tradycji budowania instrumentów w różnych regionach Polski. Kolejne edycje konkursu odbyły się w latach 1989, 1995, 2005, 2016, 2022, z czasem stając się rozbudowanymi projektami obejmującymi nie tylko przygotowanie wystawy i opracowanie katalogu, ale także organizacji cyklów koncertów i warsztatów edukacyjnych.
