Zdjęcie czarno-białe. W pomieszczeniu ustawione gabloty. W balotach leżące i zawieszone instrumenty muzyczne.

40 lat temu odbył się I Ogólnopolski Konkursu na Budowę Ludowych Instrumentów Muzycznych

Konkurs został zorganizowany przez Muzeum Ludowych Instrumentów Muzycznych w Szydłowcu z okazji 170. rocznicy urodzin Oskara Kolberga.

Współorganizatorami wydarzenia byli:

  • Wydział Kultury i Sztuki Urzędu Wojewódzkiego w Radomiu
  • Stowarzyszenie Twórców Ludowych w Lublinie
  • Centralny Związek Spółdzielni Rękodzieła Ludowego i Artystycznego „Cepelia” w Warszawie
  • Centralny Ośrodek Metodyki Upowszechniania Kultury w Warszawie.

Patronat nad konkursem objęli:

  • Ministerstwo Kultury i Sztuki
  • Departament Bibliotek, Domów Kultury i Działalności Społeczno-Kulturalnej
  • Zarząd Muzeów i Ochrony Zabytków.

Do I Ogólnopolskiego Konkursu na Budowę Ludowych Instrumentów Muzycznych zgłoszono 188 instrumentów wykonanych przez 39 twórców z osiemnastu województw.

Laureaci I Ogólnopolskiego Konkursu na Budowę Ludowych Instrumentów Muzycznych

W wyniku prac komisji konkursowej w I Ogólnopolskim Konkursie na Budowę Ludowych Instrumentów przyznano 33 nagrody i wyróżnienia.

  • w kategorii skrzypiec
    • I nagrodę przyznano Wiktorowi Szwedowi z Pewli Małej
    • II i III nagrody nie przyznano
  • w kategorii mazanek
    • II nagrodę przyznano Andrzejowi Mendlewskiemu z Poznania
    • I i III nagrody nie przyznano
  • w kategorii złóbcoków
    • III nagrodę przyznano Stanisławowi Gracy z Poronina
    • I i II nagrody nie przyznano
  • w kategorii cymbałów
    • I nagrodę przyznano Janowi Hołubowskiemu z Braniewa
    • II nagrody nie przyznano
    • III nagrodę przyznano Janowi Rydzikowi z Nowego Grodziska
  • w kategorii harmonii
    • II nagrodę przyznano Ignacemu Mielnickiemu z Ostrołęki
    • I i III nagrody nie przyznano
  • w kategorii dud żywieckich
    • II nagrodę przyznano Feliksowi Jankowskiemu z Żywca
    • I i III nagrody nie przyznano
  • w kategorii gajd śląskich
    • II nagrodę przyznano Antoniemu Krężelokowi z Koniakowa
    • I i III nagrody nie przyznano
Zdjęcie. Instrument muzyczny. Po lewej stronie długa piszczałka zakończona złotym kielichem, po prawej stronie krótsza piszczałka z mniejszym kielichem. Środkowa część instrumentu to podłużny worek skórzany z szaro-białym włosiem . Na środku drewniana dymka w kształcie łzy.
gajdy śląskie | twórca: Antoni Krężelok z Koniakowa | II nagroda w kategorii gajd śląskich w I OKBLIM |  MLIM/MS/615
  • w kategorii dud wielkopolskich
    • III nagrodę przyznano Andrzejowi Mendlewskiemu z Poznania
    • I i II nagrody nie przyznano
  • w kategorii kozłów lubuskich
    • I nagrodę przyznano Czesławowi Prządce ze Zbąszynia
    • drugiej nagrody nie przyznano
  • w kategorii kozłów lubuskich
    • III nagrodę przyznano Florianowi Modrzykowi z Mosiny
  • w kategorii kozłów lubuskich
    • wyróżnienie przyznano Andrzejowi Mendlewskiemu z Poznania
  • w kategorii sierszeniek
    • I nagrody nie przyznano
    • II nagrodę przyznano Czesławowi Prządce ze Zbąszynia
    • III nagrodę przyznano Florianowi Modrzykowi z Mosiny
  • w kategorii aerofonów ustnikowych
    • II nagrodę przyznano Bolesławowi Trzmielowi z Zakopanego
    • I i III nagrody nie przyznano
    • wyróżnienie ze względu na walory dźwiękowe przyznano Kazimierzowi Łempickiemu z Łempicy
Zdjęcie. W środkowej części prostokątna, drewniana piszczałka ze zdobieniami na końcach.
piszczałka dwoista | twórca: Bolesław Trzmiel z Zakopanego | II nagroda w kategorii aerofonów ustnikowych | MLIM/MS/603
  • w kategorii instrumentów ceramicznych
    • I nagrodę przyznano Marianowi Romańczykowi z Żywca
    • II nagrodę przyznano Stanisławowi Seweryńskiemu z Odrowąża
    • III nagrodę przyznano Henrykowi Rokicie z Rędocina.
  • w kategorii piszczałek
    • I nagrodę przyznano Marcinowi Małkowi z Jastkowic
    • II nagrodę przyznano Franciszkowi Szczotce z Kiszyc
    • II nagrodę przyznano Augustowi Piesze z Pewli Wielkiej
    • trzeciej nagrody nie przyznano
  • w kategorii piszczałek stroikowych
    • wyróżnienie specjalne przyznano Ryszardowi Bielowi z Wieprza k. Żywca
    • wyróżnienie specjalne przyznano Kazimierzowi Nowakowi z Czechowic-Dziedzic
  • w kategorii membranofonów
    • wyróżnienie specjalne przyznano Stanisławowi Mytczakowi ze Święcan
  • w kategorii idiofonów
    • III nagrodę przyznano Janowi Ligasowi z oś. Ligasy
    • I i II nagrody nie przyznano
  • nagrodę indywidualną przyznano za zestaw instrumentów z Regionu Kaszubskiego Mieczysławowi Mielewczykowi z Kartuz
  • wyróżnienia przyznano:
    • Władysławowi Mentelowi za skrzypce
    • Franciszkowi Rosickiemu za skrzypce
    • Władysławowi Grzeszczykowi za skrzypce
    • Władysławowi Kucharskiemu za skrzypce
    • Janowi Czernikowi za złóbcoki

Wystawa pokonkursowa

Elementem podsumowującym I Ogólnopolski Konkurs na Budowę Ludowych Instrumentów była wystawa czasowa prezentująca nagrodzone instrumenty. Przygotowanie ekspozycji wymagało zdemontowania części wystawy stałej z instrumentami z Kielecczyzny, której nigdy już nie przywrócono. Wystawę otwarto 29 listopada 1985 roku.

Fragment wystawy pokonkursowej z 1985 roku

Nagrodzone prace

Cześć prac nagrodzonych w I Ogólnopolskim Konkursie na Budowę Ludowych Instrumentów Muzycznych wzbogaciła kolekcję Muzeum Ludowych Instrumentów Muzycznych w Szydłowcu.

Efekty

I Ogólnopolski Konkurs na Budowę Ludowych Instrumentów pozwolił na zidentyfikowanie nieznanych wcześniej budowniczych i w znaczący sposób wpłyną na powiększenie kolekcji muzeum. Jednocześnie zainicjował w muzeum działania wystawiennicze o charakterze czasowym.

Wybrana formuła – rywalizacja konkursowa połączona z publikacją informacji o twórcach i ich pracach oraz przygotowaniem wystawy pokonkursowej – okazała się skutecznym narzędziem w aktywizowaniu tradycji budowania instrumentów w różnych regionach Polski.  Kolejne edycje konkursu odbyły się w latach 1989, 1995, 2005, 2016, 2022, z czasem stając się rozbudowanymi projektami obejmującymi nie tylko przygotowanie wystawy i opracowanie katalogu, ale także organizacji cyklów koncertów i warsztatów edukacyjnych.

Zdjęcie. Fragment wystawy. Ścianki w kolorach zgniłozielonych. Na ściankach zawieszone instrumenty Muzyczne
Fragment wystawy pokonkursowej z 2022 roku