W kręgu światła lampy naftowej

W kręgu światła lampy naftowej

Muzeum Ludowych Instrumentów Muzycznych w Szydłowcu serdecznie zaprasza od 18 stycznia do obejrzenia nowej wystawy pt. „W kręgu światła lampy naftowej”. Wystawa przedstawia bogatą, starannie zebraną i opracowaną kolekcję lamp naftowych. Prezentowane na wystawie eksponaty pochodzą ze zbiorów Muzeum Podkarpackiego w Krośnie, gdzie znajduje się jedna z największych na świecie, kolekcji przedstawiających historię oświetlenia. Na ekspozycji można obejrzeć również pamiątki związane z Ignacym Łukasiewiczem i Janem Zehem, przedstawicielami wybitnej myśli technicznej związanej z przemysłem naftowym i wynalazkami z dziedziny oświetlenia. Komisarzem wystawy jest pan Krzysztof Gierlach, kierownik Działu Historii Oświetlenia z Muzeum Podkarpackiego w Krośnie

Przedstawione obiekty są dowodem kunsztu polskiego oraz europejskiego rzemiosła artystycznego od połowy XIX w do drugiej dekady XX w. Na wystawie najliczniejszą grupę stanowić będą lampy naftowe z lat 1855 – 1900. Pochodzą one głównie z wytwórni niemieckich, austriackich i węgierskich. W ich stylistyce przeważa dekoracja eklektyczna nawiązująca do okresu biedermeieru, baroku, antyku a także zapowiadająca początki secesji. Eksponaty te są odbiciem trwających w II połowie XIX wieku wzmożonych poszukiwań twórczych. Ówcześni mistrzowie metaloplastyki, szkła i ceramiki znacznie wzbogacili swój warsztat o zdobycze techniczne XIX wieku. Znalazły one szerokie zastosowanie głównie w wyrobach rzemiosła artystycznego jakimi niewątpliwie są niektóre lampy naftowe. Przedstawione obiekty poprzez swoją różnorodność, bogactwo form i kształtów doskonale obrazują zręczność artystyczną ich twórców. Mamy nadzieję, że wystawa ta przyczyni się do lepszego poznania kultury materialnej tego okresu, a także dziejów polskiego i europejskiego rzemiosła artystycznego.

Lampy naftowe poza swoim zastosowaniem praktycznym, oświetleniowym stanowiły ważnym elementem wystroju wnętrz, niejednokrotnie wykonywane były na indywidualne zamówienie z bardzo drogich materiałów. Wartość artystyczna i jakość materiałów użytych do wykonania konkretnej lampy uzależnione było przede wszystkim od zasobności finansowej odbiorcy. Występowały one niejednokrotnie w komplecie z zegarem, świecznikiem tworząc razem jedną spójną całość np. z dekoracją kominka. Dotychczasowe badania pozwalają twierdzić, że bogato zdobione lampy naftowe były wówczas obowiązkowym wyposażeniem domów mieszczańskich, pałaców i dworów na ziemiach polskich.

Ulotność kruchych materiałów takich jak szkło, porcelana czy fajans z których wykonane są elementy najcenniejszych lamp naftowych sprawiła, że tylko nieliczne egzemplarze przetrwały w nienaruszonym stanie do czasów współczesnych.